Πριν λίγες μέρες γύρισα από την Στοκχόλμη, όπου συμμετείχα ως μέλος της αντιπροσωπείας του Ελληνικού Οργανισμού Ανεξάρτητης Διαβίωσης – i-living σε ένα study visit για να δούμε πως λειτουργεί το σύστημα των Προσωπικών Βοηθών και πως εφαρμόζεται γενικότερα η Ανεξάρτητη Διαβίωση στην Σουηδία. Μάθαμε πολλά, γνωρίσαμε σπουδαίους ανθρώπους και λάβαμε πολύτιμες συμβουλές για το μελλοντικό μας έργο στην Ελλάδα. Μπορείς να διαβάσεις περισσότερα για το study visit εδώ.

Σε αυτό το άρθρο γράφω για το πως μου φάνηκε η Στοκχόλμη από την τουριστική της πλευρά. Μπορεί το ταξίδι καθεαυτό να μην ήταν τουριστικό, αλλά υπήρξαν αρκετές ευκαιρίες για να γνωρίσουμε την «Βενετία του Βορρά» (μια από τις πολλές η αλήθεια είναι) καλύτερα. Πριν τα πω πιο αναλυτικά, αξίζει να αναφέρω πως η πρωτεύουσα της Σουηδίας μου άφησε αναπάντεχα εξαιρετικές εντυπώσεις!

Από το Djurgården…

Η Στοκχόλμη εκτείνεται πάνω σε 14 νησιά που «κοιτούν» την Βαλτική θάλασσα. Από αυτά, αν δεν έχεις χρόνο για όλα, δύο είναι που δεν πρέπει να χάσεις για κανέναν λόγο: το Djurgården και η Gamla stan (τυπικά το νησί λέγεται Stadsholmen και η παλιά πόλη Gamla stan, αλλά σήμερα σχεδόν όλοι χρησιμοποιούν το δεύτερο και για το νησί). Και τα δυο είναι πολύ όμορφα και αξίζουν μια βόλτα. Εκτός αυτού όμως, στο έδαφός τους βρίσκονται πολλά από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης (και της Σκανδιναβίας ενδεχομένως), όπως μουσεία, εκκλησίες κ.α..

Πριν μερικούς μήνες σας είχα γράψει πως το Άμστερνταμ είναι ο παράδεισος των μουσείων. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για την Στοκχόλμη, πράγμα που φυσικά είναι η καλύτερή μου! Το νησί Djurgården έχει την μερίδα του λέοντος, οπότε ξεκινήσαμε από εκεί και πιο συγκεκριμένα από το σημαντικότερο μουσείο της χώρας, το μουσείο Vasa (που ναι, έχει και τα ελληνικά ως επιλογή στο website του!).

Στην ουσία, όλο το μουσείο περιστρέφεται γύρω από ένα κύριο έκθεμα: το πολεμικό πλοίο Vasa, το οποίο όπως γράφει στην ιστοσελίδα του «είναι το μόνο πλοίο του 17ου αιώνα που διατηρείται ως τις μέρες μας. Το 95% των αρχικών τμημάτων του διατηρείται μέχρι και σήμερα και είναι στολισμένο με εκατοντάδες σκαλιστά γλυπτά, καθιστώντας το πλοίο Bάσα ένα μοναδικό κόσμημα τέχνης και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του κόσμου». Αναμφίβολα αξίζει να επισκεφτεί κανείς το μοναδικό στο είδος του (και προσβάσιμο) αυτό μουσείο και να αναβιώσει όλη την ιστορία του Vasa.

Βγαίνοντας από το μουσείο, βολτάραμε λίγο στο καταπράσινο και γαλήνιο Djurgården για να πάμε ανατολικά στο Skansen, το παλαιότερο ανοιχτό μουσείο του κόσμου και μοντέλο για άλλα skansen διεθνώς. Μαζί με το Vasa αποτελούν όχι μόνο τα δύο πιο δημοφιλή μουσεία στην Σουηδία, αλλά και σε ολόκληρη την Σκανδιναβία. Εκεί μπορεί κανείς να δει πως ήταν η ζωή στην παραδοσιακή και αγροτική Σουηδία πριν την εκβιομηχάνιση. Είναι σαν να βρίσκεσαι σε ένα χωριό της χώρας, αλλά σε μια πολύ παλιότερη εποχή, με τα κτίρια, τη φύση, την ηρεμία, τα ζώα και τους ανθρώπους του τότε (υπάλληλοι ντυμένοι παραδοσιακά που κάνουν και εργασίες της εποχής). Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και ζωολογικό κήπο, κυρίως με ζώα της Σκανδιναβίας, αλλά και ορισμένα πιο «εξωτικά». Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως το Skansen, αν και είναι θεωρητικά προσβάσιμο, δεν είναι πολύ εύκολο για χρήστες αμαξιδίου, γιατί αφενός βρίσκεται σε λόφο (με υπέροχη θέα στην Στοκχόλμη ωστόσο) και αφετέρου το έδαφος σε αρκετά σημεία είναι πλακόστρωτο ή έχει χαλίκι. Παρ’όλα αυτά, είναι ένα ιδιαίτερο και μη συνηθισμένο μουσείο που αξίζει να πάει κανείς.

Άλλα αξιοθέατα τριγύρω (που δεν πρόλαβα να επισκεφτώ) είναι, μεταξύ άλλων, το μουσείο των ABBA, το Nordic Museum, το μουσείο των οινοπνευματωδών και της βότκας Absolut (ναι, είναι σουηδική), το Junibacken κ.α..

[R-slider id=”24″]

…στη Gamla stan

Σε αντίθεση με την άπλα, την ηρεμία και την πρασινάδα του Djurgården, η Gamla stan είναι πιο «γεμάτη» από κτίρια και κόσμο, ενώ σε μεγάλο ποσοστό είναι και πλακόστρωτη, γεγονός που την καθιστά πιο γραφική μεν, αλλά ταυτόχρονα και πιο ζόρικη για χρήστες αμαξιδίου. Λογικό φαντάζομαι, αφού είναι η παλιά πόλη της Στοκχόλμης και ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα διατηρημένα μεσαιωνικά κέντρα πόλης της Ευρώπης. Είναι όμως super must και οφείλεις να πας.

Λόγω σχετικά περιορισμένου χρόνου δεν την γύρισα όσο θα ήθελα, αλλά πρόλαβα και βόλταρα στα γραφικά σοκάκια της και θαύμασα την όμορφη πλατεία Stortorget, την παλιότερη της χώρας. Δίπλα, βρίσκεται το μουσείο Νόμπελ, που ήταν πολύ υψηλά στην λίστα μου και χαίρομαι που εν τέλει πήγα. Αν και σχετικά μικρό, σου διηγείται εξαιρετικά, μέσα από αντικείμενα και φιλμάκια, την ιστορία των βραβείων, του εμπνευστή τους Άλφρεντ Νόμπελ και των ανθρώπων που τα κέρδισαν. Άξιο αναφοράς και το τέλειο κατάστημα του μουσείου. Η είσοδος για τους ΑμεΑ είναι από την πίσω πλευρά.

Βγαίνοντας, βλέπεις ακριβώς μπροστά σου την πλαϊνή είσοδο της Storkyrkan (από αυτήν μπαίνουν τα άτομα με αμαξίδια), ή αλλιώς του Καθεδρικού της Στοκχόλμης. Πρόκειται για έναν πανέμορφο λουθηρανικό ναό, χτισμένο το 1279, στον οποίο μεταξύ άλλων γίνονται και οι γάμοι της βασιλικής οικογένειας. Μέσα, πολλά είναι αυτά που τραβούν το μάτι, από την αγία τράπεζα μέχρι και τα πατώματα. Αυτό που ξεχωρίζει όμως, είναι αναμφισβήτητα το ξύλινο άγαλμα του Αγίου Γεωργίου με τον δράκο. Ακόμη και μόνο για αυτό, αξίζει να επισκεφτείς τον ναό.

Άλλα αξιοθέατα τριγύρω (που δεν πρόλαβα να επισκεφτώ) είναι, μεταξύ άλλων, το βασιλικό παλάτι (αν και πέρασα απ’έξω και είναι πραγματικά εντυπωσιακό), η εκκλησία Riddarholm, το θρυλικό εστιατόριο Den Gyldene Freden κ.α..

[R-slider id=”25″]

Κεντρική Στοκχόλμη

Εκτός από το Djurgården και τη Gamla stan, γύρισα λίγο και δυο άλλες περιοχές: το Norrmalm και το Östermalm. Στο πρώτο καταλήγαμε σχεδόν κάθε απόγευμα για φαγητό, καθώς είναι το κέντρο της πόλης και βολεύει. Εκεί δοκίμασα αυθεντικούς σουηδικούς κεφτέδες, αλλά και κάμποσες διεθνείς κουζίνες. Εκτός από εστιατόρια, η περιοχή είναι γεμάτη μαγαζιά και malls. Το δεύτερο είναι η γειτονιά που έμενα, ως φιλοξενούμενος μιας φίλης. Ωραία, ήρεμη και ακριβή περιοχή (κάτι σαν την Εκάλη της Στοκχόλμης), από την οποία εγώ ξεχώρισα το περίφημο food hall Östermalms Saluhall, το πάρκο Humlegården (η Στοκχόλμη ανακηρύχτηκε Πράσινη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα 2010), το Ολυμπιακό Στάδιο της Στοκχόλμης και την πανέμορφη στάση του μετρό Stadion (εξηγώ πιο κάτω γιατί).

[R-slider id=”27″]

Μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) και προσβασιμότητα

Όσοι με διαβάζετε τακτικά, ξέρετε πως είμαι transport nerd. Για το Ντίσελντορφ π.χ. είχα αφιερώσει ένα ολόκληρο άρθρο στα ΜΜΜ και το ίδιο θα κάνω σύντομα και για την Ιαπωνία. Για την Στοκχόλμη μπορεί να μην αφιερώνω ξεχωριστό άρθρο στα ΜΜΜ της, μιας και δεν τα χρησιμοποίησα τόσο πολύ, καθώς περπατήσαμε αρκετά, αλλά σίγουρα αξίζει να αναφέρω ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία.

Το μέσο που χρησιμοποίησα περισσότερο ήταν το υπέροχο μετρό της Στοκχόλμης (Stockholms tunnelbana). Η προσβασιμότητα σε όσες στάσεις βρέθηκα ήταν οκ, συνήθως με ένα «παλέψιμο» κενό μεταξύ συρμού και αποβάθρας, αλλά δεν είναι αυτό που μου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση. Τέσσερα ήταν τα στοιχεία που μου έμειναν:

Πρώτα απ’όλα η ομορφιά των σταθμών. Δεν είναι τυχαίο πως το μετρό της Στοκχόλμης αποκαλείται από πολλούς ως «η μεγαλύτερη γκαλερί τέχνης του κόσμου», αφού πάνω από 90 εκ των συνολικά 100 σταθμών του δικτύου είναι διακοσμημένοι με έργα τέχνης πολλών διαφορετικών καλλιτεχνών. Αρκετά από αυτά πάντως πρέπει να τα αναζητήσει κανείς, καθώς δεν είναι όλα τόσο φανερά. Προσωπικά η αγαπημένη μου στάση ήταν η Stadion, με το υπέροχο ουράνιο τόξο. Ένα άλλο θετικό ήταν τα ειδικά μεγάλα κουμπιά στα ασανσέρ, που ακόμη κι εγώ μπορούσα να πατήσω. Πρώτη φορά είδα κάτι τέτοιο. Στα αρνητικά, ο κεντρικός σταθμός T-Centralen, που πρέπει να ήταν ο πιο χαοτικός σταθμός που έχω ποτέ βρεθεί, αλλά και το γεγονός πως πολλά ασανσέρ βρωμούσαν ούρα. Όπως μου εκμυστηρεύτηκε μια ντόπια φίλη «Δεν μου αρέσει ιδιαίτερα να μπαίνω στα ασανσέρ του μετρό, αφού πολλοί τα χρησιμοποιούν ως τουαλέτα»!

Τα άλλα ΜΜΜ που δοκίμασα, αλλά μόνο για μια-δυο διαδρομές, ήταν το λεωφορείο, το τραμ και το Arlanda Express, το τρένο από/προς το αεροδρόμιο (το οποίο, αν και ακριβούτσικο, είναι το καλύτερο μέσω για να πάει κανείς κατευθείαν στο κέντρο της πόλης, ενώ οι συνοδοί των ΑμεΑ ταξιδεύουν δωρεάν). Όλα είναι προσβάσιμα, όπως και η πόλη γενικότερα άλλωστε.

[R-slider id=”26″]

Εν κατακλείδι

Αυτό που κρατάω από την Στοκχόλμη είναι το πόσο διέψευσε τις προσδοκίες μου. Περίμενα μια πόλη άχρωμη, βαρετή και απλώς με ένα καλό βιοτικό επίπεδο. Αντ’ αυτού συνάντησα μια όμορφη, μοντέρνα και πολύχρωμη πόλη με μια ποιότητα ζωής στα ουράνια. Μια πόλη με άπειρα πράγματα να κάνεις και να δεις. Μια πόλη με ανθρώπους μορφωμένους (όλοι μιλούν αγγλικά) και χαμογελαστούς. Μια πόλη που τους σέβεται όλους και που θα μπορούσα να ζω.

Υ.Γ. Αυτό που λένε για τις Σουηδές ισχύει. Είναι πανέμορφες!